7226 Sayılı Kanun Kapsamında Çalışma Hayatı ve Sosyal Güvenlik Kapsamında Yapılan Değişiklikler

Sirküler 2020-030

7226 Sayılı Kanun Kapsamında Çalışma Hayatı ve Sosyal Güvenlik Kapsamında Yapılan Değişiklikler
 
MADDE 16- 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun ek 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “31/12/2019” ibaresi “31/12/2021” şeklinde değiştirilmiştir.

Açıklama: 
Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde yer alan meslekler için alınan mesleki yeterlilik belge masrafı ve sınav ücretinin işsizlik fonundan karşılanmasına 31/12/2021 tarihine kadar devam edilmesi karar verilmiştir.
 
MADDE 17- 4447 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 22- Ek 6 ncı madde hükümleri ile 5510 sayılı Kanundaki Esnaf Ahilik Sandığına ilişkin hükümler 1/1/2021 tarihine kadar uygulanmaz.”

Açıklama:
Bağkur sigortalılarından 01/01/2020 kesilmeye başlanacak olan işsizlik prim kesintisi uygulaması 01/01/2021 tarihine ertelenmiştir.
 
16 ncı ve 17 nci maddeleri 31/12/2019 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde, yürürlüğe girer.
 
MADDE 29- 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 80- 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce;

a) 2019 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı 128 Türk lirası ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2020 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

b) 2020 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alınan iş yerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

2020 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemi için günlük 2,50 Türk lirası ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir ve bu tutar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır. Ancak (a) bendinde belirtilen prime esas günlük kazanç tutarı 6356 sayılı Kanun hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait iş yerleri için 256 Türk lirası olarak esas alınır.

Bu madde kapsamında destekten yararlanılacak ayda/dönemde, 2019 yılı Ocak ila Kasım ayları/döneminde aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının altında bildirimde bulunulması halinde bu madde hükümleri uygulanmaz.
 
Açıklama:
Günlük kazancı 128 TL ve altında olan çalışanlar bu haktan faydalanacaklar. Burada geçen sene olduğu gibi yine bir ortalama sayısı getirilmiş durumda 2019 yılın Ocak ve Kasım ayları arasında en az sigortalı bildirilen ay baz alınıp  2020 yılında bu aydaki sigortalı sayısının altında olması halinde çalışan sayısı ilgili aydan bu haktan faydalanılamayacak.
 
Örnek: 2019 Ocak ve Kasım aylarında ki en çalışan 25 olduğunu kabul edelim.. 2020 Ocak ve Aralık aylarında herhangi bir ayda 25 çalışan sayısının altında bir bildirim olursa o ayda bu haktan faydalanılması söz konusu olmayacaktır.

Şartları uyan çalışanlar için verilecek asgari ücret destek tutarı günlük 2,50 TL olup, 30 gün alınması halinde  karşılığı 75 TL dir.
 
29 uncu madde 1/1/2020 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde, yürürlüğe girer.
 
MADDE 41- 4447 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 23- 30/6/2020 tarihine kadar geçerli olmak üzere, yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları için, ek 2 nci maddenin üçüncü fıkrasında işçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için öngörülen hizmet akdinin feshi hariç işsizlik sigortası hak etme koşullarını yerine getirmesi hükmü, kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 60 gün hizmet akdine tabi olanlardan son üç yıl içinde 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olması şeklinde uygulanır. Bu koşulu taşımayanlar, kısa çalışma süresini geçmemek üzere son işsizlik ödeneği hak sahipliğinden kalan süre kadar kısa çalışma ödeneğinden yararlanmaya devam eder.
 
Bu madde kapsamında kısa çalışma uygulamasından yararlanabilmek için, iş yerinde kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekir. Bu madde kapsamında yapılan başvurular, başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde sonuçlandırılır.
 
Bu madde kapsamında yapılan başvuru tarihini 31/12/2020 tarihine kadar uzatmaya ve birinci fıkrada belirlenen günleri farklılaştırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.”
 
Açıklama :
Sigortalılar için şartlarda esneklik sağlanmıştır.  Kısa çalışma başlamadan önceki son 120 gün 60 gün olarak , son 3 yıl içinde 600 gün şartı da 450 gün olarak değiştirilmiştir.
 
Ayrıca bu haklardan faydalanabilmek için kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı  Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde (İşçinin Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı haller nedeniyle iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı nedenle ve derhal sona erdirme hakkı) sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekmektedir. Bu kapsam dışında işten çıkarma durumu söz konusu olursa Kısa çalışma ödeneğinden faydalanılma iptal edilip ödenen ödenekler işveren den tahsil edilecektir. 
41 inci maddesi 29/2/2020 tarihinden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde, yürürlüğe girer.
 
MADDE 43- 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 64 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “iki” ibaresi “dört” şeklinde değiştirilmiş ve fıkraya birinci cümlesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Cumhurbaşkanı bu süreyi iki katına kadar artırmaya yetkilidir.”
 
Açıklama: 
Aşağıda 4857 sayılı Kanun Telafi çalışması maddesine yer alan telefi çalışmasının 2 aylık uygulama süresi 4 ay olarak değiştirilmiştir.
 
Telafi çalışması Madde 64 - Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, işveren iki ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilir. Bu çalışmalar fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sayılmaz. Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma süresini aşmamak koşulu ile günde üç saatten fazla olamaz. Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamaz.  
 
MADDE 44- 5510 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “alanlar ve bu Kanunun ek 9 uncu maddesinin birinci fıkrasına tabi olarak çalışanlardan” ibaresi “alanlardan” şeklinde değiştirilmiştir.
 
5510 sayılı Kanunun 3 üncü maddesin;
 
(Ek fıkra: 20/8/2016-6745/60 md.) 4857 sayılı Kanunun 13 üncü ve 14 üncü maddelerine göre kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar, ay içerisinde günün bazı saatlerinde çalışıp, çalıştığı saat karşılığında ücret alanlar ve bu Kanunun ek 9 uncu maddesinin birinci fıkrasına tabi olarak çalışanlardan (alanlardan) ay içerisinde otuz günden eksik prim ödeme gün sayısı bulunanlar, sigortalı çalışmama şartı hariç birinci fıkranın (10) numaralı bendinde yer verilen diğer şartları haiz olmaları kaydıyla otuz günden eksik günleri için genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılır. ⁽¹⁾
 
MADDE 45- 5510 sayılı Kanunun 88 inci maddesinin dördüncü fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “çalışanlar,” ibaresi “çalışanlar ile” şeklinde, “alanlar” ibaresi “alanlardan” şeklinde, “yirmi” ibaresi “sekiz” şeklinde değiştirilmiş ve “ile bu Kanunun ek 9 uncu maddesinin birinci fıkrasına tabi olanlardan” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
 
(Değişik birinci cümle: 20/8/2016-6745/63 md.) 3 üncü maddenin üçüncü fıkrası kapsamına girenler hariç olmak üzere; 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olmakla birlikte, 4857 sayılı Kanunun 13 üncü ve 14 üncü maddelerine göre kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar  (çalışanlar ile), ay içerisinde günün bazı saatlerinde çalışıp, çalıştığı saat karşılığında ücret alanlar (alanlardan) ile bu Kanunun ek 9 uncu maddesinin birinci fıkrasına tabi olanlardan ay içerisinde yirmi (sekiz) gün ve daha az çalışanlar için eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerinin otuz güne tamamlanması zorunludur. Bu durumda olan sigortalıların eksik günlerine ilişkin genel sağlık sigortası primleri, 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi veya (g) bendi kapsamında ödenir. Kamu idaresine ait işyerlerinde çalıştırılan sigortalıların iş sözleşmesinin askıda kaldığı aylara ait genel sağlık sigortası primi, 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazancın alt sınırının 30 günlük tutarı üzerinden ilgili kamu idaresince ödenir. (Ek cümle: 13/2/2011-6111/42 md.)

Ancak, kamu idaresine ait işyerinde çalıştırılan sigortalıların iş sözleşmesinin askıda olduğu sürede 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi çalışmaları ya da isteğe bağlı sigortalı olmaları halinde bu sigortalılar için belirtilen şekilde çalıştıkları veya isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödedikleri sürelerle sınırlı olarak ilgili kamu idaresinden genel sağlık sigortası primi alınmaz.⁽²
 
Açıklama Madde 44-45:
 
Bu maddeler kapsamında çalışması olan ve ayda 8 gün ve altında çalışan sigortalılar bakmakla yükümlü olunan kişi değiller ise eksik kalan günler için Genel sağlık sigortası primi ödemekle yükümlüdürler.
 
Bu kanun düzenlemesi öncesi ay içinde 20 gün ve daha az çalışanlar için bakmakla yükümlü olunan kişi değiller ise GSS primi ödeme zorunluluğu varken bu süre yapılan değişiklikle birlikte 8 gün ve altına düşürülmüştür.
 
Bakmakla yükümlü olunan kişi demek çalışmayan eş, 18 yaşından küçük çocuk, 18 yaşından büyük evli olmayan kız çocuk, 18 -25 yaşı aralığındaki okuyan erkek çocuk…
Bunlardan bu kapsamda çalışan olmaları halinde ve haklarında ayda 8 gün ve daha az sigorta primi ödenmesi durumunda bu kişiler bakmakla yükümlü oldukları için eksik kalan günleri için GSS primi ödemeyecekler.
 
Bunların haricinde kalan ve haklarında ayda 8 gün ve daha az sigorta primi ödenen kişiler eksik kalan günleri için GSS primi ödemekle yükümlü olacaklardır.
 
44 üncü ve 45 inci maddeleri yayımı tarihini takip eden ayın başında itibaren yürürlüğe girer.
 
MADDE 46- 5510 sayılı Kanunun ek 18 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “ödemenin yapılacağı tarihte” ibaresi “bayramın içinde bulunduğu ayda” şeklinde değiştirilmiştir.
 
İlgili Madde:
 
EK MADDE 18- (Ek: 11/5/2018-7143/23 md.)
Kurumca bu Kanun ve ilgili mevzuat uyarınca gelir ve aylık ödemesi yapılanlara, ödemenin yapılacağı tarihte (bayramın içinde bulunduğu ayda)  gelir ve aylık alma şartıyla, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramında 1.000’er TL tutarında bayram ikramiyesi ödenir.

26.03.2020 tarihi itibariyle yürürlüğe girer.
 
MADDE 47- 5510 sayılı Kanunun ek 19 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan “1.000” ibaresi “1.500” şeklinde değiştirilmiştir.
 
İlgili Madde:

EK MADDE 19- (Ek: 17/1/2019-7161/42 md.) Bu Kanun veya bu Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerine göre malullük ve yaşlılık sigortasından ödenen aylıklar ve aylıklar ile birlikte her ay itibarıyla yapılan ödemeler toplamı dosya bazında, 8/2/2006 tarihli ve 5454 sayılı Kanunun 1 inci maddesi uyarınca yapılacak ek ödeme dâhil 1.000   (1.500) Türk lirasından az olamaz. Ölüm sigortasından yapılan ödemeler toplamı ise bu tutarın hak sahiplerinin hisseleri oranı esas alınarak tespit olunacak tutarından az olamaz.  

Bu Kanun kapsamında hesaplanan aylıklar, bu madde ile belirlenen tutardan düşükse aradaki fark Hazineden tahsil edilir.

Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleri gereğince bağlanan kısmi aylıklar için bu madde hükümleri uygulanmaz.

47 nci maddesi 2020 yılı Nisan ayı ödeme döneminden itibaren uygulanmak üzere yayımı tarihinde, yürürlüğe girer.

Söz konusu tebliğe aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.

Lütfen Tıklayınız

Saygılarımızla